Veri merkezlerinin fişi çekilirse, modern yaşamın büyük bir kısmı yarıda kesilir veya ciddi şekilde kesintiye uğrar. En ciddi durumlarda kaos ortaya çıkabilir. Üretkenlik ve hisse piyasaları yere çakılır. Hayati veriler kaybedilir veya bozulur. E-postalar gönderilmez. Daha farklı bir düzeyde, can alıcı suç dramları gösterime sunulamaz. Karantina uygulamaları bazen olduğundan daha da fazla sürebilir. Evden çalışmak zahmetli olur.
Veri merkezlerinin ulusal altyapımızdaki önemini abartmak zordur. Buna rağmen, son yirmi yılın çoğunda, veri merkezi sektörü çoğu yatırımcı arasında nispeten düşük bir profile sahipti. Sektör, sağlam ama oldukça sıkıcı bir üne sahipti. (Adilce değil, biliyorum.)
Neyse ki, bu değişmeye başladı. Bulut tabanlı ve akışlı verilere yönelik görünüşte doyumsuz bir kurumsal ve tüketici talebini karşılayan veri merkezi sektörü, yatırım ana akımına yaklaştı. Büyük “hyperscale” veri merkezleri, büyüyen pazar talebini karşılamak için büyümeye devam ediyor.
Yatırımcılar, Frankfurt, Londra, Amsterdam ve Paris; veya daha yaygın olarak anıldığı gibi “FLAP” ve Amerika Birleşik Devletleri’nin kısa mesafelerindeki yerleşik pazarlara doluştu.
Bir veri merkezi emektarının dediği gibi: Katıldığım yakın tarihli bir konferans panelindeki görüşmeler sırasında (sanal Kickstart Europe 2021 konferansı, “Gelişmekte Olan Veri Merkezi Pazarları ve Yatırımları”), pandemi, dijital altyapıyı “temel yatırım” olarak “sağlamlaştırdığı” konuşuldu.
Büyüme ve yatırım edge bilişim ile desteklendi ve desteklenecektir. Araştırma şirketi Gartner, 2022’ye kadar kurumsal verilerin %50’sinden fazlasının, 2019 yılındaki %10’dan daha az bir oranda veri merkezi veya bulut dışında oluşturulacağını ve işleneceğini tahmin ediyor.
Veri Merkezi İnşaatı için Arazi Gaspı
Covid-19 salgını, çoğumuz evden çalışmaya, yüz yüze görüşmek yerine görüntülü görüşmeleri kullanmaya ve giderek artan miktarda yayınlı eğlenceyi tüketmeye zorlandığımız için verilere olan talebi daha da artırdı.
Veri merkezlerinin geliştirilmesi için arazi çok değerlidir. Pandemi nedeniyle geçen yıl veri merkezi inşaatında yaşanan gecikmeler, özellikle Avrupa, Orta Doğu ve Afrika’da (EMEA) veri merkezi pazarı için bir tedarik ve talep birikimi yarattı. Veri merkezlerinin daha hızlı piyasaya sürülmesi ihtiyacı, modüler, prefabrik veri merkezleri için talebi daha da artıracaktır.
Ticari bir gayrimenkul hizmetleri ve yatırım şirketi olan CBRE, 2021’in halihazırda geliştirme planlamasında olan veya geliştirme planlaması tamamlanmış 400 MW (megawatt) ile veri merkezi sektöründe yeni tedarik için rekor bir yıl olacağını öngörmektedir.
CBRE’ye göre Frankfurt, 2021 yılında en yüksek yeni tedarik miktarını görecek ve Londra ve Paris de onu takip edecek.
Rekabet, arazi maliyetlerini pekiştirmekte ve artırmaktır. CBRE'ye göre, perakendeciler çevrimiçi perakende talebindeki artışı karşılamaya çalışırken, veri merkezi geliştiricileri ana konumlar için lojistik şirketleriyle rekabet ediyor.
Gelişmekte Olan Veri Merkezi Pazarları
EMEA’daki hangi veri merkezi pazarları en fazla yatırımı çekecek ve en hızlı şekilde büyüyecek?
Borsalarda ve ülkelerde kazananları seçmeye çalışmayacağım. Ben Warren Buffet değilim.
Bununla birlikte, bu yıl EMEA veri merkezi yatırım piyasasına birçok trend hakim olacak ve en az birkaç tane daha gelecek.
Trend Bir: Veri Merkezi Pazarı Çeşitleniyor
FLAP halen hakim pazar ancak, Polonya ve Rusya, Güneydoğu Avrupa (örneğin Bulgaristan), Vietnam ve Filipinler dahil olmak üzere Asya gibi doğu Avrupa’daki “gelişmekte olan” veya ikincil pazarlardan artan rekabetle karşı karşıyadır.
Ülkeler içerisinde, Berlin, Münih, Hamburg ve Stockholm dahil olmak üzere yeni şehir veri merkezi pazarları hızla gelişmekte ve büyümektedir. Bu yükselen veri merkezi merkezlerinin başarısı, daha büyük rakiplerine kıyasla gecikme sürelerine bağlı olacaktır. Ayrıca, şehirler arasındaki ultra hızlı ve ultra güvenilir veri bağlantılarının artan talebi karşılamak için çok sayıda yeni veri merkezi oluşturma ihtiyacını azaltıp azaltamayacağına da bağlı olacaktır.
Yeşil Enerjili Veri Merkezleri
Bazı yatırımcılar Batı Avrupa’dan daha uzak bir yere bakmayı tercih edebilir ve Asya ve Doğu Avrupa’nın bazı bölgeleri gibi iyi potansiyele sahip yeni pazarlara giren ilkler arasında yer alabilir. Bu, yakın zamanda Kickstart konferansında görüştüğüm konulardan biriydi. (Aşağıda isimlerini andığım panelist arkadaşlarıma teşekkürlerimi sunarım: NIBC Bank Altyapı Direktör Yardımcısı Arnoud de Ridder, bir gayrimenkul danışmanlık şirketi olan AC Niellsen’de veri merkezi danışmanlık uygulamasına başkanlık eden Frank de Frémery, bir hukuk firması olan Eversheds Sutherland’daki veri merkezlerinde uzmanlaşmış iş ortağı Mark Chester.)
Trend İki: Çevresel Düzenlemeler
Veri merkezi sahipleri (doğrudan) karbon emisyonu ve gürültü seviyeleri için daha zorlu çevresel düzenlemelere uymak zorunda. Hızlı büyümesini sürdürmek ve iyi bir kurumsal vatandaş olmak için, veri merkezi sektörü sadece ulusal ve uluslararası düzenleyiciler tarafından belirlenen düzenlemelere uymamalı, aynı zamanda kendi standartlarını belirleyerek çıtayı yükseltmelidir. Avrupa’daki Avrupa veri merkezlerini 2030’a kadar iklim nötr hale getirmeyi kabul eden, bulut altyapı sağlayıcıları ile veri merkezi operatörleri arasında geçen ay Avrupa’daki “İklim Nötr Veri Merkezi Anlaşması” gibi gönüllü sektör girişimleri, doğru yönde atılmış bir adımdır.
Trend Üç: Sektörümüzü Daha İyi Açıklama
Dijital altyapıda üstel büyümenin çevresel etkilerini ve veri merkezi sektörünün talebi karşılamayı çevreye yardımcı olmakla nasıl dengelemeye çalıştığını açıklamak üçüncü büyük trenddir. Veri merkezi sektörü, basit bir dille, tüketicilere ve yatırımcılara, ne yaptığına, çevresel geçmişine ve milyarlarca insan için günlük altyapının nasıl önemli bir parçası haline geldiğine dair açıklama yapma konusunda daha iyi olmalıdır.
100 Milyon Euro’luk Soru
Bu yıl dijital altyapıya harcamanız için size 100 milyon Euro verilmiş olsaydı, bunu neye harcardınız? Bu, son Kickstart konferansında panelimizin son sorusuydu.
Yanıtlar, Varşova’dan Barselona’ya, Nijerya ve Lizbon’a kadar ikincil veri merkezi pazarlarına yatırım yapmaktan 5G mobil ağların kullanıma sunulması için baz istasyonu altyapısına kadar çeşitlilik gösterdi.
Yatırım tahminlerinin çeşitliliği, EMEA veri merkezi pazarının ne kadar canlı ve değişken olduğunun bir göstergesidir. Edge bilişim, 5G ve şehirler, ülkeler ve bölgeler arasında artan rekabet gibi teknolojiler, veri merkezlerini gölgelerin dışına ve yatırımcıların en yüksek performans gösteren portföylerine taşımaya hazır.
